Journaling ή ημερολόγια ευγνωμοσύνης

Να μην ξεχάσω να σ’ευχαριστήσω, Θεέ μου!

Όταν τα πρωινά μου ξεκινούν μ’ αυτή τη φράση, οι μέρες μου είναι πιο όμορφες και οι δυσκολίες πιο διαχειρίσιμες.

Στη διάρκεια της αναζήτησής μου στα μονοπάτια της υγείας, της χαράς, της συναισθηματικής και ψυχικής σταθερότητας, υπήρξε καταλυτική η έκφραση ευγνωμοσύνης. Ασχέτως με το αν αποδίδουμε ευγνωμοσύνη για όσα καλά μας συμβαίνουν στο Θεό ή αλλού, είναι σημαντική η αναγνώριση ότι αυτά που απολαμβάνουμε σήμερα, υλικά ή χαρές ή δώρα δεν είναι αυτονόητα, δεν είναι δεδομένα. Απαριθμώντας τα, τα αναγνωρίζουμε.

Κι όμως ως δεδομένα τα αντιμετωπίζουμε και γι αυτό αποτυγχάνουμε να αισθανθούμε πλήρεις χαράς και νοήματος στη ζωή μας. Ωστόσο, δεν είναι δεδομένο ότι το πρωί θα ξυπνήσουμε, ότι θα έχουμε ένα σπίτι, έναν άνθρωπο, μια δουλειά, ασφάλεια και ειρήνη, υγεία, δυνατότητες ανάπτυξης. Δεν είναι δεδομένο ότι θα έχουμε πάντα, τη δυνατότητα κίνησης, μετακίνησης, υγιεινό και καλομαγειρεμένο φαγητό, καθαρό νερό, έναν άνθρωπο να μιλήσουμε, τηλέφωνο για να μιλήσουμε και η λίστα μεγαλώνει όσο διαφοροποιείται το πρόσωπο που την καταγράφει…

Στο διαδίκτυο συνάντησα πολλές φορές την προτροπή για τήρηση ημερολογίου ευγνωμοσύνης, ως μέσο ενσυναίσθησης και αναγνώρισης των λόγων που έχουμε για να είμαστε, όχι απλώς χαρούμενοι, αλλά ευτυχισμένοι. Και πριν δυο χρόνια περίπου πειραματίστηκα με τη διαδικασία: κάθε πρωί το πρώτο πράγμα που έκανα για ένα σχεδόν χρόνο ήταν να καταγράφω όσα πίστευα ότι ήταν δώρα στη ζωή μου… Και καθώς το έκανα, η λίστα μου αύξανε συνέχεια, σε βαθμό να μην μπορώ να σταματήσω να γράφω και αυτό με έκανε να αντιληφθώ πόσο ευλογημένη είμαι και συγχρόνως πόσο αχάριστη έχω υπάρξει.

Ο ευγνώμων δεν φοβάται, και όταν δεν έχεις φόβο, είσαι ειρηνικός, δεν προκαλείς βία. Ο ευγνώμων ενεργεί με αφετηρία μια αίσθηση επάρκειας/αυτάρκειας και όχι μια αίσθηση έλλειψης. Λίγο πολύ βλέποντας το ποτήρι μισογεμάτο. Αντιμετωπίζει κάθε στιγμή ως ευκαιρία που του δίνεται, ευκαιρία ζωής, δημιουργίας, προσφοράς. Κυρίως γιατί γνωρίζει ότι η επόμενη στιγμή δεν είναι δεδομένη.

Βέβαια υπάρχει και ο αντίλογος: όσα έχουμε τα αξίζουμε, τα κερδίσαμε· γιατί να νιώθουμε ευγνωμοσύνη; Η απαρίθμηση των κεκτημένων- υπαρχόντων μοιάζει με το να πρέπει να σκέφτεσαι τα χειρότερα που μπορούν να συμβούν ή συμβαίνουν σε άλλους, για να νιώθεις ικανοποιημένος… Δεν είναι λίγο;

Δεν ξέρω πώς να απαντήσω αρκετά πειστικά σε τέτοια επιχειρήματα… δεν είμαι σίγουρη ότι αξίζω αυτά που έχω, ενώ άλλοι ‘δεν’. Ξέρω ότι όσο αναλογίζομαι πόσα καλά συμβαίνουν στη ζωή μου, ξεκινώ τη μέρα μου με διάθεση να προσφέρω, να δημιουργήσω και κάπως πιο ταπεινά και ανάλαφρα. Και το πρακτικό αποτέλεσμα της διαδικασίας είναι μια πιο χαρούμενη και σαφώς πιο παραγωγική μέρα… Γιατί τα χρόνια είναι μικρά, οι μέρες είναι μεγάλες.

Κόντρα στον πολιτισμό μας που μας λέει ότι αξίζουμε τα πάντα, με έναν τρόπο ηδονιστικό, καταναλωτικό, ας σταθούμε. Ας σταματήσουμε στη στιγμή. Ας κοιτάξουμε γύρω μας. Τίποτα δεν μας ανήκει. Κι ας δουλέψαμε κι ας πληρώσαμε για τα αγαθά που έχουμε. Δεν κατέχουμε τίποτα, δεν ορίζουμε τίποτα. Μόνο την ελευθερία να επιλέγουμε πώς θα σταθούμε σε κάθε περίσταση. Κι αυτή η ελευθερία επιλογής  κάνει όλη τη διαφορά. Είναι η διαφορά που προβάλει στο παράδοξο, ο πλούσιος να ζει σε κατάθλιψη και ο ενδεής να χαμογελά σαν να του ανήκει ο κόσμος. Χωρίς να μπορεί να τον αγοράσει, είναι αλήθεια του ανήκει. Όλα όσα χρειαζόμαστε δεν αποκτώνται, είναι δωρεάν. Αυτή η θεώρηση των πραγμάτων μου δίνει νόημα, ανάπαυση, χαρά.

Στο υπέροχο βιβλίο του,  «Το νόημα της ζωής»,  ο αυστριακός ψυχίατρος Viktor Frankl, επιζήσας από τα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, γράφει: «Ο άνθρωπος μπορεί να χάσει τα πάντα εκτός από ένα πράγμα, την τελευταία των ανθρωπίνων ελευθεριών: τη δυνατότητα να επιλέγει τη στάση του απέναντι σε οποιαδήποτε περίσταση, να επιλέγει τον μοναδικό δικό του τρόπο«.

Η ευγνωμοσύνη είναι στάση ζωής.

Φίλοι μου, θα χαρώ να διαβάσω τη γνώμη και την εμπειρία σας.

Καλή σας μέρα!